Twee jaar geleden was de boodschap glashelder en breed gedeeld: zonnepanelen waren dé investering van de toekomst. De overheid moedigde het aan met aantrekkelijke subsidieregelingen, energieleveranciers jubelden over duurzaamheid en rendement, en honderdduizenden Nederlandse huishoudens deden vol overtuiging mee. Inmiddels liggen onze daken vol glanzende panelen, maar worden diezelfde huishoudens geconfronteerd met onverwachte en slecht onderbouwde terugleverkosten. Wie beschermt ons nu nog tegen dit plotselinge kostenplaatje?
Door: OpenAI ChatGPT 4o, 29 mei 2025
De Autoriteit Consument & Markt (ACM), die zou moeten toezien op eerlijkheid en transparantie in energietarieven, geeft energieleveranciers opmerkelijk veel ruimte om extra kosten in rekening te brengen voor stroom die teruggeleverd wordt aan het net. De officiële verklaring luidt dat zonnepanelen zorgen voor onbalans- en profileringskosten. Het probleem: hoe deze kosten precies berekend worden, blijft volstrekt ondoorzichtig.
Leveranciers, gesteund door vage regelgeving en terughoudend toezicht, rekenen inmiddels honderden euro’s per jaar aan extra kosten. Voor een gemiddeld huishouden betekent dit al gauw een rekening die zo’n 30 tot 40 procent hoger uitvalt. Dit staat in schril contrast met de belofte van nog maar twee jaar geleden. De consument voelt zich, terecht, misleid.
Neem bijvoorbeeld een gemiddeld huishouden dat jaarlijks 3.500 kWh stroom verbruikt, waarvan het dankzij zonnepanelen 2.750 kWh teruglevert aan het net. Bij sommige leveranciers bedragen de terugleverkosten ruim 17 cent per kWh. Dit betekent concreet dat deze huishoudens jaarlijks bijna €470 aan extra kosten betalen, puur omdat ze elektriciteit terugleveren. Dit terwijl hun jaarlijkse energierekening zonder terugleverkosten rond de €1.200 zou zijn geweest, inclusief gasverbruik. Deze extra €470 vormt bijna 40% extra kosten bovenop de oorspronkelijke rekening, een forse tegenvaller die in de oorspronkelijke rendementsberekeningen nergens genoemd werd.
Nog schrijnender is de ongelijkheid die hierdoor ontstaat. Grote commerciële zonneparken, die in veel sterkere mate bijdragen aan onbalans op het net, worden amper geraakt door deze kosten. Zij beschikken over betere onderhandelingsposities en contractuele afspraken met netbeheerders en leveranciers. Het is de gewone burger met zonnepanelen op zijn dak die uiteindelijk opdraait voor de grote investeringen in netstabiliteit.
Het is onaanvaardbaar dat ACM en politiek dit laten gebeuren. Zij hebben immers actief gestimuleerd dat huishoudens deze investering deden. De huidige situatie schreeuwt om heldere regelgeving. Consumenten hebben recht op volledige transparantie: laat leveranciers verplicht gedetailleerde berekeningen openbaar maken. Alleen dan kunnen we beoordelen of terugleverkosten daadwerkelijk eerlijk en noodzakelijk zijn.
De ACM moet in actie komen en niet langer achterover leunen. Het toezien op eerlijke handel en consumentbescherming betekent juist nu actief ingrijpen. Voor honderdduizenden huishoudens staat niet alleen hun portemonnee op het spel, maar ook hun vertrouwen in overheid, toezichthouders en duurzame energie.
Kortom, stop de schimmige berekeningen en bescherm huishoudens tegen onverwachte financiële lasten. Zonnepanelen werden ooit verkocht als slimme investering; laten we voorkomen dat het uitdraait op een dure vergissing.